حمام تاریخی «ته باغ لِـله» در شهر کرمان در آستانۀ تولدی دیگر قرار دارد. اگر سرمایهگذار موافقت نهایی خود را اعلام کند این گرمابۀ 200 ساله به یک کافهکتاب در قلب بافت تاریخی تبدیل خواهد شد.
ماجرا از این قرار است که هفتۀ گذشته که آیین رونمایی از کتاب تازۀ رواق زبرجد بود، در جریان رویدادهای جانبی این آیین، محسن جلالپور ـ فعال اقتصادی و رئیس سابق اتاقهای ایران و کرمان، گروهی از میهمانان را به بازدید از بافت تاریخی شهر میبرد. یکی از میهمانان که سرمایهگذاری اهل تهران است پس از بازدید از این حمام، از شهرداری کرمان خواسته تا اطلاعات بیشتر را در اختیار او قرار دهند تا در خصوص سرمایهگذاری در این بنا تصمیم بگیرد. شهرداری این کار را انجام داده و حالا منتظر است تا سرمایهگذار نظر نهایی را اعلام کند. سروش صحت هم که همراه این گروه بوده قرار است برای تبدیل این حمام به کافهکتاب مشورت بدهد.
حمام ته باغ لـِله کرمان علاوه بر ارزشهای معماری معمول در حمامهای تاریخی، یک ویژگی منحصر بهفرد دیگر نیز دارد و آن اینکه از معدود حمامهای «مرکز محله» است که هنوز نابود نشده است. محلات قدیمی در شهر کرمان اغلب حول یک مرکز محله شامل عناصری چون حمام، تکیه یا مسجد، بازارچههای محلی و زورخانه و … شکل میگرفته و حمام تَهباغ لـله از بازماندگان این نوع از طراحی شهری است. علاوه بر آن، از معدود حمامهایی است که «متناوب» نبوده بلکه دو بخش زنانه و مردانۀ آن جداگانه فعال بوده است.
به گزارش فردایکرمان، آنطور که گفته میشود حمام ته باغ لـله تا سالهای نخستین دهۀ 50 خورشیدی فعال بوده است. پس از آنکه چراغ حمامهای عمومی یکی پس از دیگری خاموش شد، آب خزینۀ این حمام نیز دیگر گرم نشد.
اهالی این محله اما نگذاشتند این بنای تاریخی به حال خود رها شود و آن را به زورخانۀ پوریای ولی تبدیل کردند.
زنگ زورخانه هم از سالهای میانی دهۀ 60 به بعد دیگر به صدا در نیامد و درهای حمام برای همیشه بسته و زوال آن آغاز شد.
با متروکه شدن حمام، این بنای تاریخی به مامن و سرپناهی برای معتادان متجاهر و کارتنخوابها تبدیل شد. اهالی محل و بسیاری از شهروندان کرمانی حتما تصاویری که از بالازدگی پساب فاضلاب در این حمام و گندابی که آنجا درست شده بود منتشر میشد را بهیاد دارند. طی آن دههها تنها در یک مقطع و در زمان مسئولیت مرعشی در میراثفرهنگی یکبار پشتبام حمام مرمت و بعد دوباره رها شد.
این وضعیت ادامه داشت تا اینکه سرانجام در سال 94 شورا، شهرداری، استانداری و میراثفرهنگی کرمان سراغ حمام تهباغ لـله رفتند. طرح مرمت تهیه و کار شروع شد. قرار بود این بنا به یک رستوران سنتی تبدیل شود. مدتی بعد اما این پروژه هم خوابید و همۀ آرزوها برای نجات گرمابۀ تاریخی شهرمان بر باد رفت.
طی ماههای گذشته چندینبار این بنا در فهرست مزایدههای شهرداری قرار گرفت تا کار احیای آن به سرمایهگذار بخش خصوصی سپرده شود اما کسی آن را جدی نگرفت تا اینکه اکنون یک سرمایهگذار تهرانی آن را مورد توجه قرار داده و نور امید به نجات گرمابۀ 200 ساله را در دل کرمانیها روشن کرده است.
مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای مردمی شهرداری کرمان در گفتوگو با فردایکرمان در اینباره توضیح داد: «هفتۀ گذشته آقای مهندس جلالپور زحمت کشیدند و دوستان را به بازدید از این حمام آوردند. یک سرمایهگذار تهرانی و سروش صحت از جمله کسانی بودند که تشریف آوردند. ما اطلاعات کامل پروژه را به سرمایهگذار دادیم و قرار شد بررسی اولیهای داشته باشند و اگر موافقت نهایی صورت گرفت این حمام به کافهکتاب تبدیل شود».
قاسم بابایی افزود: «همزمان با این موضوع، با دیگر سرمایهگذاران هم رایزنی کردیم تا اگر یک درصد با این سرمایهگذار به نتیجه نرسیدیم بتوانیم برای تبدیل حمام به فضای اقامتی و پذیرایی اقدام کنیم».
وی تصریح کرد: «اولویت شهرداری کافهکتاب است چون در کرمان چنین فضایی را نداریم و فکر میکنیم ضروری است که این فضا کاربری فرهنگی داشته باشد».
وی در پاسخ به این پرسش که آیا سرمایهگذار قبلا هم بناهای تاریخی را در دیگر مناطق کشور احیا کرده است؟ گفت: «ایشان بیشتر در حوزۀ رستوران و رستورانداری فعالیت دارد و رستورانهای بزرگی در تهران دایر کرده است».
بابایی با بیان اینکه مرمت حمام براساس طرحی که میراثفرهنگی ارائه میکند انجام میشود، ادامه داد: «قرار است آقای صحت نیز برای راهاندازی کافهکتاب مشورت و راهنمایی بدهد تا کاری جذاب و خاص انجام شود».
مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری شهرداری کرمان در پاسخ به این پرسش که ارزیابی اولیۀ شما چیست؛ آیا این سرمایهگذار میپذیرد که کار را شروع کند؟ اظهار کرد: «فکر میکنم قطعی میشود و بیایند. نگاهشان مثبت بود».
وی اظهار کرد: «این بنا هم از لحاظ وسعت و هم موقعیت وضعیت خوبی دارد. در پیرامون آن هم ظرفیتهای قابلتوجهی وجود دارد و یک فرصت مناسب برای سرمایهگذاری است».
وی افزود: «آقای مهندس جلالپور هم به نمایندگی از شهر و شهرداری و اتاق بازرگانی بهشدت پیگیر و علاقهمند است و تاکید دارد که همه دست به دست هم بدهیم تا این اتفاق بیفتد».
بابایی در پاسخ به این پرسش که آیا زمانبندی مشخصی برای شروع این سرمایهگذاری وجود دارد؟ گفت: «قرار بر این شد ظرف یک هفته اطلاعات کامل را در اختیار سرمایهگذار قرار دهیم. ما این اقدام را انجام دادیم و به نظر میرسد ظرف هفت، هشت روز آینده، سرمایهگذار نتیجۀ نهایی را به ما اعلام کند».
حالا باید منتظر بمانیم تا نتیجۀ فرصت تازهای که به حمام ته باغ لـله رو کرده معلوم شود