به گزارش مهر در آخرین اطلاعیه سازمان دامپزشکی کشور اعلام شده که «با توجه به آمار وزارت بهداشت و درمان، از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۷ نفر بیمار مبتلا به تب کریمه کنگو شناسایی شده‌اند که متأسفانه پنج نفر فوت شده است» که البته از این تعداد ۱۱ مبتلای قطعی و یک مورد فوتی مربوط به استان کرمان است.
تب کریمه کنگو یکی از بیماری‌های مشترک بین دام و انسان است که این روزها شاهد شیوع آن در استان کرمان هستیم که به گفته کارشناسان یکی از دلایل آن می‌تواند قاچاق دام از مرزهای شرقی باشد. این بیماری اغلب افرادی که در تماس مستقیم با دام، گوشت تازه و امعاء و احشای دام هستند را تهدید می‌کند و در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند کشنده هم باشد.
بنا به گفته کارشناسان ویروس این بیماری از طریق گزش کنه، له کردن کنه روی پوست، تماس با گوشت تازه و اعضای بدن دام می‌تواند به انسان منتقل شود. بر این اساس دامداران، افراد شاغل در کشتارگاه‌ها، قصابان و حتی بانوان خانه دار در معرض ابتلاء به این بیماری هستند.
به منظور از بین بردن ویروس این بیماری گوشت تازه بعد از خریداری باید به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یخچال قرار بگیرد و باید توجه داشت که فریزر نمی‌تواند این ویروس را نابود کند.
کشتارهای غیرمجاز و جولان تب کریمه کنگو در کرمان
در این شرایط اما برخی افراد اقدام به کشتار غیرمجاز دام و فروش آن می‌کنند که می‌تواند عاملی خطرناک برای شیوع هر چه بیشتر این بیماری باشد چرا که این کشتارها بدون نظارت دامپزشکی انجام شده و امکان اینکه گوشت آلوده به ویروس تب کریمه کنگو و سایر بیماری‌های مشترک بین دام و انسان را به فروش برسانند، زیاد است. با توجه به این مساله مردم باید حتماً از مراکز معتبر اقدام به خرید گوشت‌های لیبل دار و مهمور به مهر دامپزشکی کرده و سپس گوشت را قبل از مصرف به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یخچال نگهداری کنند.
محمود یکی از قصابان شهر کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اغلب این بیماری، افراد شاغل در کشتارگاه‌ها را مبتلا می‌کند. در مغازه ام گوشت‌ها دارای برچسب دامپزشکی هستند و تحت نظارت کشتار انجام شده است در نتیجه از سلامت آنها اطمینان دارم.
وی در خصوص میزان آگاهی مشتریانش از این بیماری گفت: همه مشتریانم گوشت دارای لیبل می‌خواهند و این مساله نشان از آگاهی آنها دارد.
وی بیان کرد: متأسفانه در کرمان برخی افراد اقدام به کشتار گوسفند در محیطی خارج از کشتارگاه و بدون نظارت دامپزشکی می‌کنند و مردم هم از آنها گوشت خریداری می‌کنند، این قبیل کشتارها می‌تواند خطرناک و گوشت آلوده باشد.
این قصاب کرمانی گفت: گوشت لیبل داری که از قصابی تهیه می‌شود تحت نظارت است و ۲۴ ساعت در پیش سردکن کشتارگاه نگهداری می‌شود. بنده به غیر از کشتارگاه از هیچ جای دیگری گوشت به مغازه نمی آورم.
پیش سرد کن قاتل تب کریمه کنگو
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه تب کریمه کنگو در دام فاقد علائم درمانگاهی است، اظهار کرد: دام (نشخوارکنندگان، گاو و گوسفند) به عنوان مخازن بیماری در طبیعت هستند. این ویروس از طریق کنه‌ها بین دام‌ها و نشخوارکنندگان کوچک و بزرگ قابیلت انتقال دارد.
صدیقه کاظمی نیا ادامه داد: انسان از طریق تماس با کنه، نیش کنه و له کردن آن روی سطح پوست و تماس با ترشحات و بافت دام آلوده به بیماری مبتلا می‌شود.
وی با تاکید بر لزوم پرهیز از کشتار دام در خارج از کشتارگاه گفت: به منظور حفظ سلامت و بهداشت گوشت، دام‌هایی که وارد کشتارگاه می‌شوند، مرحله انتظار و قرنطینه را طی می‌کنند. اگر احیاناً دام دچار بیماری خاصی باشد از خط کشتار حذف می‌شوند
وی ادامه داد: سپس بازرسی قبل از کشتار انجام می‌شود و چنانچه دامی دارای تب، کنه زدگی، انگل‌های خارجی فراوان و لاغری مفرط باشد، توسط ناظران دامپزشکی از خط کشتار حذف می‌شود.
کاظمی نیا عنوان کرد: بعد از این مراحل، فرآیند کشتار آغاز می‌شود که در کشتارگاه مراحل خاص خود را دارد و خون گیری انجام می‌شود. مهم‌ترین بخشی که در کشتارگاه اتفاق می‌افتد که در ذبح‌های خانگی و غیرمجاز رعایت نمی‌شود، ورود گوشت کشتار شده به مرحله پیش سرد است.
لزوم خرید گوشت‌های لیبل دار از مراکز معتبر
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان بیان کرد: پیش سردکن کشتارگاه‌ها به صورت سردخانه‌هایی هستند که دمای آنها بین صفر تا ۴ درجه است و لاشه‌ها و احشای دام پیش از ورود به بازار مصرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت در این پیش سردکن‌ها قرار می‌گیرد.
وی گفت: در پیش سردکن‌ها دمای لاشه به تدریج سرد می‌شود و جمود نعشی را سپری می‌کند. طی این پروسه پی. اچ گوشت پایین آمده و حالت اسیدی پیدا می‌کند و چنانچه گوشت به ویروس تب کریمه کنگو و سایر ویروس‌ها آلوده باشد، عامل بیماری در این مرحله از بین می‌رود.
وی گفت: بعد از مرحله پیش سردکن، گوشت به مهر دامپزشکی مهمور شده و وارد بازار می‌شود. بنابراین گوشت‌های دارای مهر دامپزشکی و لیبل کشتارگاه به لحاظ سلامت تضمین شده است.
فریزر عامل بیماری را از بین نمی‌برد
کاظمی نیا گفت: دمای فریزر نمی‌تواند باعث جمود نعشی و از بین رفتن ویروس شود. گوشت تازه باید به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یخچال در دمای صفر تا ۴ درجه قرار بگیرد و سپس خرد شده و در فریزر نگهداری شود.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان در خصوص امکان از نابودی ویروس طی پخت و پز بیان کرد: تب کریمه کنگو یک بیماری شغلی است و عموماً در بین دامپزشکان، دامداران، سلاخان و قصابان و خانم‌های خانه دار که با گوشت تازه سر و کار دارند، مشاهده می‌شود. این افراد در ارتباط با بافت و ترشحات گوشت تازه قرار می‌گیرند.
کاظمی نیا در خصوص اینکه آیا قرار دادن گوشت در فریزر هم می‌تواند ویروس تب کریمه کنگو را از بین ببرد؟ گفت: ویروس تب کریمه کنگو در اثر پخت و پز از بین می‌رود اما باید توجه داشت که انتقال بیماری می‌تواند قبل از پخت و پز و در عین خرد و آماده کردن گوشت تازه در اثر پاشیدن ترشحات و تماس با ویروس از گوشت آلوده رخ دهد.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان ادامه داد: بهداشت گوشت‌های لیبل دار را تا حد زیادی تضمین می‌کنیم و توصیه اکید می‌شود مردم گوشت را از مراکز مجاز خریداری کنند.
کاظمی نیا در خصوص امکان انتقال بیماری از طریق شیر هم گفت: مهم‌ترین راه انتقال بیماری از طریق کنه زدگی یا له کردن آن روی پوست و تماس با خون تازه و دام آلوده است. تاکنون شواهدی دال بر اینکه شیر یا گوشت آلوده بتوانند عامل ایجاد بیماری باشند گزارش نشده است. اما در هر حال شیر جوشانده نشده و خام می‌تواند به صورت مکانیکی و فیزیکالی عامل انتقال ویروس باشد. به هیچ عنوان مصرف شیر خام جوشانده نشده را توصیه نمی‌کنیم.
برخورد با کشتار غیرمجاز دام
وی در خصوص کشتارهای غیرمجاز گفت: در این زمینه ابتدا باید یک فرهنگسازی و اطلاع رسانی مناسب در جامعه انجام شود. اگر تقاضا وجود نداشته باشد عرضه هم کم می‌شود.
کاظمی نیا ادامه داد: کشتار غیرمجاز و خارج از فضای کشتارگاه ممنوع است و در صورت مشاهده از طریق نیروی انتظامی و مجاری حقوقی با خاطیان برخورد می‌شود. پرونده‌های متعدد قضائی در این زمینه تشکیل شده است.
وی گفت: باید در نظر داشت در هر خانه و هر روستا امکان کشتار غیرمجاز وجود دارد به لحاظ محدودیت‌های نیرو و امکانات نمی‌توانیم به صورت دائم بازدید و سرکشی داشته باشیم.
کاظمی نیا با تاکید بر لزوم تغییر فرهنگ مصرف مردم بیان کرد: این تصور اشتباه است که گوشت تازه کشتار شده حتی به لحاظ خوراکی خوشمزه‌تر است.
وی گفت: در خصوص برخی مراکز غیرمجاز مانند سعادت آباد، نیروهای دامپزشکی در این مکان‌ها مستقر شده‌اند و عمل بازرسی را انجام می‌دهند. یک یخچال سیار هم در محل قرار داده‌ایم و لاشه‌ها را به منظور طی کردن مرحله پیش سرد، داخل یخچال قرار داده‌ایم.
کاظمی نیا گفت: از مردم تقاضا می‌کنم در صورت مشاهده کشتار غیرمجاز دام، دامپزشکی را به منظور برخورد با خاطیان در جریان قرار دهند.
وی گفت: افراد چنانچه سابقه تماس با دام، گوشت تازه، ترشحات و بافت دامی داشتند و دارای علائم تب، لرز، سردرد، سرگیجه، تحریک پذیری و درد قفسه سینه هستند حتماً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و بگویند که در ارتباط با دام یا گوشت تازه بوده‌اند؛ این سابقه بسیار مهم است.
کاظمی نیا با اشاره به اینکه پرندگان ناقل این بیماری نیستند، افزود: در خصوص سم پاشی؛ کنه‌ها تا مدت‌ها آلوده باقی می‌مانند و بیش از ۳۰ گونه کنه ویروس را در خودشان حفظ می‌کنند بنابراین از بین بردن همه کنه‌ها و مخازن و ناقلان ویروس ممکن نیست. اما از همه دامداران تقاضا می‌کنم که رعایت بهداشت و حفاظت فردی را در ارتباط با دام مدنظر قرار دهند. در کشتارگاه‌ها از دستکش، عینک، ماسک حتماً استفاده شود.
افزایش محسوس موارد تب کریمه کنگو
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: امسال به صورت محسوسی شاهد هستیم که موارد تب کریمه کنگو به نسبت سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ افزایش چشم گیری دارد.
سعید صحبتی با اشاره به اهمیت شناسایی و رصد این موارد و شروع درمان سریع برای مبتلایان، افزود: بحث‌های آموزشی و اطلاع رسانی عمومی هم بسیار اهمیت دارد. آگاه سازی برای خانواده فرد مبتلا بسیار مهم است چرا که خطر انتقال بیماری در تماس‌های نزدیک می‌تواند وجود داشته باشد. افراد باید با علائم و روش‌های انتقال و همچنین پیشگیری از ابتلاء به بیماری تب کریمه کنگو آشنا شوند.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در خصوص امکان انتقال این بیماری از انسان به انسان گفت: تب کریمه کنگو عمدتاً از دو طریق «گزش کنه‌های آلوده به ویروس یا له کردن آنها روی پوست» و «تماس مستقیم گوشت، امعاء و احشاء و خون حیوان تازه ذبح شده با زخم و مخاط انسان» به فرد منتقل می‌شود.
وی اظهار کرد: افرادی که در تماس مستقیم با فرد مبتلا که در مراحل شدید بیماری ترشحاتی دارد، قرار دارند در صورت که مخاط‌هایشان با ترشحات او تماس داشته باشد، می‌تواند انتقال صورت بگیرد. البته این مورد بسیار نادر است و جزو راه‌های اصلی انتقال نیست.
علائم تب کریمه کنگو در انسان
صحبتی گفت: این بیماری چندین مرحله دارد بعد از اینکه تماس با دام یا کنه آلوده صورت می‌گیرد، دوره نهفته یا کمون رخ می‌دهد که فرد هیچ علامتی ندارد که بین یک تا دو هفته و گاهی سه تا پنج روز طول می‌کشد. بعد از این مرحله علائم عمومی آن شروع می‌شود که در این مرحله علائم بیماری بسیار شبیه کرونا و آنفلوانزاست. تب، احساس خستگی و بیماری، بدن درد، سردرد و کسالت عمومی از جمله این علائم هستند.
وی گفت: در این مرحله بسیار مهم است به شرح حال بیمار توجه شود و پزشک باید به سابقه فرد در خصوص تماس بیمار با دام، گزش کنه، اقامت در محیطی که دام وجود دارد و شغل بیمار توجه کند.
صحبتی عنوان کرد: اگر بیماری در این مرحله تشخیص داده شود و با آزمایش قطعی شود بسیار به روند خوب درمان بیمار کمک می‌کند تا بهبودی کامل حاصل شود.
وی اظهار کرد: چنانچه بیماری در این مرحله تشخیص داده نشود وارد فاز خون ریزی دهنده بیماری می‌شود که باعث کاهش شدید پلاکت‌ها، خون ریزی از قسمت‌های مختلف بدن (از بینی، خلط خونی، ادرار خونی، مدفوع خونی و…) می‌شود.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: در این مرحله حال بیمار وخیم است و نیاز به بستری دارد و درمان‌ها گاهی در این مرحله کاملاً موفقیت آمیز نیستند و ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.
ثبت یک مورد فوتی در کرمان
صحبتی عنوان کرد: متأسفانه در روزهای اخیر یک مورد فوت ناشی از کریمه کنگو داشتیم که از همکاران دامپزشک بود که با لاشه دام تماس داشت و به صورت ناخواسته درگیر این ویروس شد.
وی گفت: طی امسال ۱۱ نفر در استان کرمان به این بیماری مبتلا شدند که متأسفانه یک نفر بیمار نیز در رفسنجان فوت شد.
با توجه به شیوع تب کریمه کنگو در کرمان نیاز است که مسئولان با مراکز غیرمجاز کشتار دام برخورد کرده و مردم هم با توجه به خطرات احتمالی اقدام به خرید گوشت از این مراکز نکنند. همچنین نکات بهداشتی و مراقبتی در کشتارگاه‌ها و افراد در تماس با دام به صورت جدی رعایت شود. مردم هم باید با رعایت نکات بهداشتی گوشت را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یخچال قرار داده و سپس مصرف کنند تا از خطر ابتلاء به این بیماری در امان بمانند.