در حالی که سقف افزایش اجاره بها در تهران ۲۵ درصد و در سایر شهرها بیست درصد تعیین شده است گزارش‌های میدانی حکایت از افزایش عجیب و غریب اجاره بها در تهران دارد.
زهرا علی‌اکبری: رشد اجاره بها هر چند در آمارهای رسمی روشن نیست و بانک مرکزی پنج ماه است که میزان رشد قیمت مسکن و اجاره‌بها را اعلام نمی‌کند اما بررسی‌ها حکایت از افزایش نرخ اجاره‌بها حتی بیش از صد در صد در برخی مناطق شهری دارد.
حالا به نظر می‌رسد گرانی مسکن در حال تغییر شکل زندگی مردمان در شهرهای بزرگ است. گزارش‌های منتشر شده از زبان برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس حکایت از تغییر نوع سبک زندگی دارد؛ از پشت‌بام خوابی تا خانه‌های اشتراکی میان خانوارها متاهل.
آسیب‌های چنین سبک زندگی بی‌تردید در آینده فضای جامعه ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد اما این همه ماجرا نیست. افزایش بدمسکنی از طریق زندگی در حلبی‌آبادها نیز اتفاق تلخ دیگری است که برخی نسبت به آن هشدار داده‌اند.
نکته مهم اینجاست که از سال ۱۳۸۶، محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور وقت ایران با راه‌اندازی طرح عظیم مسکن مهر به تمام ایرانیان وعده خانه‌دار شدن داد و با در اختیار قرار دادن زمین‌های اطراف شهرهای بزرگ شروع به ساخت خانه در اطراف تهران و تمامی شهرهای کشور کرد اما نتیجه این شده است که از پس شانزده سال، نه تنها بحران مسکن در ایران حل نشده بلکه ابعاد این بحران روز به روز پیچیده‌تر شده و حالا حتی بنا بر اعلام بیت‌لله ستاریان، کارشناس مسکن حلبی‌آبادها در حال رشد است.
این کارشناس بازار مسکن تاکید کرده است: سالیانه، در کلانشهرها، حدود ۴ درصد به حاشیه‌نشینی در اطراف شهرهای بزرگ افزوده می‌شود، ولی این رقم در دنیا، زیر یک درصد است. شهر تهران سالانه حدود ۴ تا ۵ درصد افزایش حاشیه نشینی دارد که این یک فاجعه است. این یعنی شهر بعد از ۲۰ سال دو برابر بزرگ می‌شود! و حاشیه نشینی تهران بعد از همین ۲۰ سال، برابر خود تهران می‌شود.
او معتقد است علت اصلی کشیده شدن مردم به سمت حاشیه‌نشینی، این است که دخل و خرجشان به هیچ وجه جور در نمی‌آید. درواقع وقتی وضعیت افزایش قیمت‌ها با افزایش حقوق افراد همخوانی ندارد، چاره‌ای به جز ترک شهرهای گران قیمت و بزرگ وجود ندارد.
چند درصد مردم ایران مستاجر هستند؟
آمارهای منتشر شده از سرشماری سال ۱۳۷۵ نشان می‌دهد حدود ۷۳ درصد از مردم دارای خانه ملکی بوده‌اند؛ اما طبق آمار سرشماری سال ۱۳۹۵ وضعیت مسکن ۶۰٫۵ درصد جمعیت به صورت تملکی و ۳۰٫۷ درصد به صورت رهن یا استیجاری بوده‌است. مابقی در خانه‌های سازمانی و … بوده‌اند.
گرانی زودرس در بهار سال ۱۴۰۲
گرانی در بازار اجاره همان‌طور که انتظار می‌رفت زودتر از موعد از راه رسید چرا که بسیاری از مستاجران از ترس گرفتاری در بازار رقابتی تابستان، پیش از موعد در صدد جابجایی برآمدند . همین امر نشان می‌دهد که قیمت اجاره بها چرا زودتر از موعد با رشدی شتابان مواجه گردید.
خبرهای رسیده از بازار اما نشان می‌دهد نه تنها حضور فروشندگان در بازار کم شده بلکه حضور موجرانی که در صدد اجاره واحدهای مسکونی خود هستند نیز کاهش یافته است.
مشاوران ملاک دلیل این اتفاق را تعامل و توافق مستاجران و مالکان می‌دانند و می‌گویند اغلب افراد ترجیح می‌دهند در همان مسکنی که حضور دارند، باقی بمانند و همین امر عرضه ملک به بازار اجاره با به شدت کاهش داده و سبب شده است قیمت‌ها بیش از پیش افزایش یابد .
بسیاری از مشاوران املاک در پاسخ به این سئوال که آیا سقف ۳۵ درصدی برای افزایش اجاره تاثیری در این بازار داشته است یا خیر؟ می‌گویند: نه مستاجران این موضوع را باور دارند نه مالکان .