آفت سوسک سرخرطومی حنایی خرما که از مردادماه امسال در بم مشاهده شد، اکنون با گذشت چندماه نخل های بیشتری را درگیر کرده که اختصاص نیافتن اعتبارات لازم برای مبارزه با این آفت خطرناک، موجب آلودگی تصاعدی درختان این شهرستان شده است.
به گزارش کرمان‌نو، سوسک سرخرطومی حنایی که از مردادماه سال جاری میهمان ناخوانده نخیلات بم شده به‌عنوان نمادی از مرگ و نابودی باغ‌ها و اقتصاد و معیشت این شهرستان است، این آفت با ایجاد تونل در تنه، درختان را به کام مرگ می‌کشاند و این موضوع نگرانی‌های زیادی را در دل کشاورزان و مردم منطقه ایجاد کرده است.
این در حالی است که اگر اقدامات لازم برای کنترل این آفت انجام نشود باغات خرمای بم رفته‌رفته از بین خواهند رفت که این موضوع، پیامدهای جدی برای اقتصاد و معیشت مردم این منطقه خواهد داشت.
به‌منظور جلوگیری از گسترش آفت سوسک سرخرطومی حنایی در باغ‌های بم، ردیابی و پایش آفت در دستور کار قرار گرفته چنانچه دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی حنایی به همراه تیمی از استان سیستان و بلوچستان که خود نزدیک به ۳۰ سال با این آفت درگیر هستند به‌منظور پایش بهتر آفت وارد شهرستان بم شدند.
این تیم که در ۲ روز گذشته وارد بم شد در بازدید از ۲ باغ در شهرهای بم و بروات درختان آلوده‌ای را شناسایی کردند که نشان از آلودگی تصاعدی در این شهرستان دارد.
مبارزه با سرخرطومی در بم به اعتبار فوری نیاز دارد
در همین ارتباط دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی حنایی گفت: این آفت بسیار جدی که نخیلات کشور را تهدید می‌کند تاکنون ۶ استان را در کشور آلوده کرده و متأسفانه شهرستان بم نیز در ۲ ماه اخیر آلوده شده است.
کاظم محمدپور درباره میزان اعتبار برای مبارزه با این آفت اظهارداشت: دولت در مرحله اول که از سال گذشته آغاز شد ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای استان‌های مختلف کشور در نظر گرفته که توزیع شد و در حال حاضر وزیر جهاد کشاورزی درخواست ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای یک دوره سه‌ساله داده است که انتظار می‌رود نهادهای بالادست این اعتبار را به تصویب برسانند.
او بیان کرد: اما در مورد نخیلات شهرستان بم که به‌تازگی و در چندماهه اخیر آلوده شده است اگر دیر بجنبیم آلودگی به‌صورت تصاعدی بالا می‌رود و تا فصل آینده بیشتر درختان این شهرستان به این آفت آلوده می‌شوند.
او می‌گوید، به‌عنوان ستاد ملی مبارزه با آفت سرخرطومی و به دلیل تجربه‌ای که در استان سیستان و بلوچستان داریم، انتظار می‌رود، اعتبار فوری برای این شهرستان اختصاص یابد.
محمدپور اضافه کرد: باغداران باید علائم اولیه این آفت را بشناسند و با مشاهده اولین علامت‌ها موارد را به کارشناسان جهاد کشاورزی گزارش دهند تا جهاد کشاورزی کار درمان و تیمار درخت را انجام دهد.
دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی اضافه کرد: تنها روش درمانی که از ۳۰ سال قبل در کشور توصیه شده استفاده از قرص‌های فستوکسین به دلیل تولید گازی که دارند است.
به گفته او این قرص‌ها در کنار دالان‌های لارو گذاشته می‌شوند و سپس پوشش پلاستیکی به مدت ۲ تا پنج‌روز دورتادور درخت گذاشته می‌شود.
او ادامه داد: زمانی که پوشش باز شد محلول سمی که یک هفته دوام داشته باشد را تهیه کرده و روی قسمت آلودگی و مابقی تنه درخت می‌پاشند.
محمدپور عنوان کرد: بعد از ۲ هفته از باز شدن پوشش، باغدار باید درخت را چک کند و اگر آلودگی جدیدی ایجاد نشده باشد؛ یعنی درخت تیمار شده؛ اما اگر بعد از ۲ هفته درخت شیره داده و بوی تعفن می‌دهد مجدد نیاز به پاشیدن محلول است.
او به حضور انجمن فائو در کشور و همچنین بازدید آن‌ها از شهرستان بم اشاره کرد و گفت: در نشست با انجمن فائو روش‌هایی توصیه شد که آن تکنیک‌ها جدید و کاربردی نبودند و روش‌های سنتی که استفاده می‌کنیم قابل توصیه است .
به گفته او فائو هم توصیه می‌کند درختان باید مداوم و پیوسته ردیابی شوند و شکار تله‌ها روزانه مورد ارزیابی قرار گیرد و همچنین نقشه راه داشته باشیم.
دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی توضیح داد: با استفاده از یک استراتژی مداوم و پیوسته می‌توانیم این آفت را تا حد زیادی کنترل کنیم؛ زیرا آفت‌ها ریشه‌کن نمی‌شوند و تنها می‌توانیم آلودگی از حالت تصاعدی خارج کنیم.
ردیاب بومی ماهر تربیت کنیم
او می‌گوید مهم‌ترین نکته این است که در هر منطقه باید ردیاب ماهر تربیت کنیم؛ زیرا ردیاب ماهر می‌تواند درخت آلوده را تشخیص دهد درصورتی‌که باغدار به دلیل نداشتن تجربه نمی‌تواند کار تشخیص را انجام دهد.
محمدپور تصریح کرد: باید برای منطقه بم حداقل ۴۰ ردیاب تربیت کنیم تا ردیاب‌ها برای یک دوره ۲۰ تا ۳۰ساله کار پایش و ردیابی را انجام دهند؛ زیرا آفت از بین نمی‌رود.
این محقق سازمان جهاد کشاورزی افزود: عملیات ردیابی باید در ماه‌های حساس فصل بهار و به‌صورت مرتب انجام شود، اگر این کار انجام نشود آلودگی گسترش پیدا می‌کند.
مبارزه با آفت به اعتبار نیاز دارد
در ادامه، محمدعلی معقول رئیس جهاد کشاورزی بم درباره میزان اعتبار درنظر گرفته شده برای مبارزه با این آفت گفت: آخرین اعتباری که برای شهرستان بم در نظر گرفته شد اواخر فروردین‌ماه سال جاری و به مبلغ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال بود که فقط یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال آن به ما اختصاص یافت.
معقول افزود: این مبلغ برای پایش باغات است که تا ۳۰ مهرماه سال جاری ادامه دارد و بهتر است برای پایش بعدی قرارداد دیگری منعقد شود تا وقفه بین دو پایش رخ ندهد.
او خاطرنشان کرد: بعد از جلساتی که در ماه‌های اخیر با حضور کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی در بم برگزار شد مقرر گردید پایش باقدرت بیشتری انجام شود
رئیس جهاد کشاورزی بم اظهارداشت: از ۲۵ مهرماه با هماهنگی انجام شده با دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی و تیمی مجرب از استان سیستان و بلوچستان با ۳۰ سال تجربه در بحث مبارزه با این آفت در منطقه حضور پیدا کردند تا پایش دقیق‌تر باغ‌هایی که تله‌ها شکار کردند و یا مشکوک به حضور آفت بوده را شروع کردیم.
او عنوان کرد: این پایش در محدودیت زمانی ۱۴روزه انجام می‌شود و باغداران باید از این فرصت استفاده کنند تا بتوانیم از تجربیات این افراد استفاده کرده و پایش و تیمار درختان را توسط کارشناسان بومی خودمان انجام دهیم .
معقول اضافه کرد: شهرستان بم از آنچه که پیش‌بینی می‌کردیم از نظر وجود آفت بسیار در وضعیت وحشتناکی قرار دارد و در همین مدت ۲ روز که این تیم در این شهرستان حضور پیدا کرده در باغ‌هایی از شهرهای بم و بروات آفت شناسایی شد که قبلاً آفتی در آن گزارش نشده بود.
به گفته او به دلیل گسترش این آفت در یکی از باغ‌های شهر بروات مجبور به قطع و امحای یکی از درختان شدیم.
رئیس جهاد کشاورزی بم ادامه داد: باغداران پس از برداشت خرما نباید باغ خود را تا فصل گرده‌افشانی رها کنند و ماهانه حداقل ۲ یا سه بار باغ خود را پایش کنند و علامت‌های مشکوک را به جهاد کشاورزی گزارش دهند.
با گزارش اولین علامت جلوی پیشرفت آفت گرفته می‌شود
به گفته او با گزارش اولین علامت‌های مشکوک می‌توانیم جلوی پیشرفت این آفت را در درخت گرفته و با تیمار، جان درخت را نجات دهیم.
معقول توضیح داد: عمده درختان مبتلا به آفت در فصل گرم سال هرس شده‌اند و توصیه می‌شود که باغداران هرس درخت را در فصل سرد انجام دهند و به‌هیچ‌عنوان در فصل گرما هرس درختان را انجام ندهند.
به گزارش کرمان‌نو سطح زیر کشت باغات شهرستان بم حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ هکتار و عمدتاً از رقم مضافتی است که متأسفانه این آفت نیز میزبان اصلی این نوع است.
شهر بم ۷۵۰ نخلستان دارد که باتوجه‌به باغ شهر بودن و ثبت جهانی آن، باغ‌ها و نخلستان‌های این شهر نیز ثبت جهانی شده است؛ اما اکنون این میراث ثبت شده درگیر آفت سوسک سرخرطومی حنایی است و می‌طلبد مسئولان کشوری و استانی برای جلوگیری از شیوع و انتشار این آفت تدابیر لازم را بیندیشد و اعتبار لازم را برای مبارزه با این آفت اختصاص دهند.