رئیس موسسه تحقیقات آب کشور با اشاره به تغییرات شرایط آبوهوایی گفت: بر اساس برآوردهای 100 سال گذشته، دمای هوا افزایش 1.5 درجهای بهصورت پلکانی داشته است، در سال گذشته دمای هوای کشور 1.3 درجه افزایش یافت و بیشترین تغییر آن در فصل تابستان رخ داد؛ به عبارت دیگر تغییری که در طول یک قرن تجربه شده بود در یک سال صورت گرفت و تجربه شد.
محمدرضا کاویانپور با بیان اینکه رکورد گرمترین سال کره زمین در سال 2023 زده شد، یادآور شد: سال 2023 با افزایش 1.48 درجهای دمای هوا جزو گرمترین سالهای کره زمین به ثبت رسید و در چنین شرایطی انتظار است سال 2024 که در اوایل آن قرار داریم، جزو گرمترین سالهای کره زمین محسوب شود.
وی افزود: در صورت پیشبینیهای خوشبینانه، انتظار است در افقهای 2050 و 2100 میلادی شرایط هوایی سختتر شود که میتواند منجر به افزایش دمای متوسط چند درجهای دمای هوای کشور شود و با توجه به اینکه روند النینو ادامه دارد، پیشبینی میشود تابستان گرمتری را در مقایسه با گذشته در سال 1403 تجربه کنیم.
کاویانپور ادامه داد: در چنین شرایطی وقوع سیلابهای شدید و کوتاهمدت قابل تصور خواهد بود که نمونههایی از این امر در سالهای گذشته رخ داده است که میتوان به سیل پایین دست سد کرج، فیروزکوه و امامزاده داود (ع) اشاره کرد که همه این سیلابهای سهمگین در مدت زمان بسیار کوتاهی به وقوع پیوسته است. بنابراین افزایش دما، درصد وقوع سیلابها را تشدید میکند و لازم است تکنیکها و روشهای خود را برای مقابله با این دست از حوادث به کار ببندیم.
به گزارش ایلنا، وی با بیان اینکه پدیدۀ تغییرات دمای هوای زمین از زمان انقلاب صنعتی آغاز شده است، توضیح داد: به هر میزان که غلظت گازهای گلخانهای بیشتر شود، بازتاب انباشت گرما نیز تشدید خواهد شد. بخشی از این گرما در سطح کره زمین و بخش قابل توجهتری نیز در دریا جذب میشود.
وی با بیان اینکه تخلیۀ گرمایشی که توسط دریاها جذب شده است بسیار سنگین و دشوار است، افزود: این امر نیاز به گذشت زمان طولانیتری دارد به طوری که ممکن است به 1000 سال هم برسد.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور تاکید کرد: در چنین شرایطی با پدیدهای روبهرو هستیم که حتی اگر اقداماتی در راستای جلوگیری از پیشروی این روند را صورت دهیم، تبعات آن برای دهها و صدها سال آینده برقرار خواهد بود.
کاویانپور یادآور شد: این تبعات در سال 2023 با وقوع یک نوسان با عنوان النینو خود را نمایان کرد به طوریکه شرایط آب و هوایی کره زمین کلا تغییر کرد و اثر آن در سالجاری در ایران و جهان تشدید شد.
وی بهترین راهکار مقابله و رویارویی با پدیدۀّ النینو را کنترل گازهای گلخانهای دانست و افزود: بر این اساس کشورهای جهان به سمت کاهش استفاده از سوختهای فسیلی، تولید و استفاده از خودروهای برقی و به طور کلی تغییر سبک زندگی حرکت کردهاند.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور سازگاری با تغییرات اقلیمی را از دیگر راهکارهای مقابله با این شرایط برشمرد و گفت: چنانچه منابع آبی محدودتر شد، متناسب با آن باید سبک زندگی نیز تغییر یابد.
وی با بیان اینکه در کشور تجربۀ بسیار خوبی درخصوص سازگاری با کمآبی وجود دارد، اظهار کرد: ایران کشوری کم آب است و مردم این سرزمین از هزاران سال پیش با این شرایط با حفر کانالهای زیرزمینی (قناتها) روبهرو بودهاند. به عبارت دیگر برای سازگاری با کمآبی به آبهای زیرزمینی روی آوردند که نوعی سبک سازگاری است.
وی خاطرنشان کرد: نکتۀ بعدی در این باره انعطافپذیری در برابر شرایط کمآبی است، برای مثال با تغییر کشت و محصولات کشاورزی پرآببر به کم آببر و تغییر نوع صنعت (از صنایع پرآببر) به عنوان تکنیکهای غیرسازهای میتوان در مواجهه به این شرایط قرار گرفت.