کمتر از یک درصد از هزینه خانوار شهری صرف تفریح و سرگرمی می‌شود؛ نشاط از جامعه شهرنشین ایرانی حذف شد
بر اساس گزارشی که اتاق بازرگانی تهران از الگوی مصرف خانوار در کل کشور انجام داده، مسکن بخش عمده‌ای از کل هزینه خانوار شهری در سال ۱۴۰۱ را می‌بلعد. بیشترین هزینه‌ها صرف مسکن و بعد هم خوراک می‌شود و این میان سهم تفریح ۸ دهم درصد است.
به گزارش کرمان نو، بررسی الگوی مصرف و درآمد خانوارها از سوی اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ شاهد جانشینی اقلام مصرفی و تغییر ترکیب مصرف خانوارها به سمت کالاهای ضروری همچون خوراک و مسکن هستیم و در بخش درآمد نیز ترکیب درآمد از مشاغل آزاد به سمت مشاغل غیر شغلی سوق پیدا کرده که یعنی بیشتر درآمد خانوار از بخش‌هایی به دست می‌آید که به نظر می‌رسد مولد نیستند.
در اصل در این سال ۳۳درصد درآمدهای خانوار شهری کشور از طریق حقوق و دستمزد است، ۲درصد درآمد کشاورزی، ۱۴ درصد درآمد بخش غیرکشاورزی و الباقی که سهمی ۵۱ درصدی دارد حاصل درآمدهای غیر شغلی است.
وزنه سنگین مسکن در هزینه خانوارهای شهری
ترکیب هزینه‌های خانوار شهری در کل کشور شامل ۳۸.۰۳ درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی، ۲۶.۵ درصد هزینه‌های خوراکی و دخانی، ۱۱.۵۹ درصد هزینه‌های متفرقه (شامل خدمات آرایش و پیرایش شخصی، لوازم و کالاهای شخصی بادوام و بی‌دوام، حمایت‌های اجتماعی و خدمات مشاوره‌ای)، ۷.۴۵ درصد حمل‌ونقل و ارتباطات، ۵.۸ درصد بهداشت و درمان، ۳.۵۶ درصد پوشاک و کفش، ۳.۱۲ درصد لوازم خانگی و هزینه نگهداری آن ۱.۰۸ درصد غذاهای آماده، رستوران و هتل، ۰.۸۸ درصد مربوط به تحصیل و آموزش، ۰.۸۸ درصد تفریحات و سرگرمی و ۱.۱۱ درصد مربوط به فروش کالاهای بادوام و سایر هزینه‌ها است.
در این الگوی مصرف آنچه بیشتر از همه برجسته است سهم بالای مربوط به مسکن نسبت به هزینه‌های خوراکی است؛ به‌طوری که این مقدار در خانوارهای کشور حدود ۳۸درصد کل هزینه‌ها را شامل می‌شود. همچنین سهم تفریح و سرگرمی بسیار ناچیز و کمتر از یک درصد برای خانوارها است.
سهم بسیار پایین درآمد بخش کشاورزی در خانوارهای روستایی
متوسط درآمد خانوارهای روستایی کل کشور نشان می‌دهد که ۳۲درصد کل درآمد خانوار مربوط به حقوق و دستمزد، ۱۷ درصد بخش غیر کشاورزی،۱۳ درصد مربوط به بخش کشاورزی، ۱ درصد از محل یارانه و اکثر سهم یعنی ۳۷ درصد مربوط به درآمدهای غیر شغلی است.
آنچه در این ترکیب حائز اهمیت است سهم بسیار پایین درآمد بخش کشاورزی حتی در خانوارهای روستایی است و سهم بالای درآمدهای غیر شغلی شامل حقوق بازنشستگی، برآورد اجاره‌بهای مسکن شخصی و سایر منابع درآمدی نظیر اجاره از محل کسب، ملک و زمین، درآمد حاصل از سود سپرده، دریافتی از بیمه و کمک‌هزینه‌های تحصیلی است.
سهم ۱۹درصدی هزینه مسکن در روستاها
سهم هزینه‌های خانوار روستایی در کشور شامل ۱۹.۱درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی، ۴۱ درصد هزینه‌های خوراکی و دخانی، ۱۰.۱ درصد هزینه‌های متفرقه، ۹.۴درصد حمل‌ونقل و ارتباطات، ۶.۶ درصد بهداشت و درمان، ۵.۶درصد پوشاک و کفش، ۴.۸ درصد لوازم‌خانگی و هزینه نگهداری آن، ۷ دهم درصد غذاهای آماده، رستوران و هتل، ۱ درصد مربوط به تحصیل و آموزش، ۱۸ صدم درصد تفریحات و سرگرمی و ۴۵ صدم درصد مربوط به فروش کالاهای بادوام و سایر هزینه‌ها است.
درآمد دهک دهم ۳۰ برابر بیشتر از دهک اول در خانوار شهری
تفاوت در هزینه و درآمد خانوارهای شهری کل کشور نشان می‌دهد که درآمد برای دهک اول ۱۹.۸ و هزینه این دهک ۲۵.۴ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم هم درآمد۵۸۴.۸ و هزینه ۴۳۲.۸میلیون تومان است. دراین‌خصوص درآمد دهک دهم حدود ۳۰ برابر بیشتر از دهک اول است. همچنین درآمد برای دو دهک اول کمتر از هزینه است.
فاصله طبقاتی روستا کمتر از شهر
مقایسه هزینه درآمد خانوارهای روستایی کشور بر حسب دهک‌های مختلف درآمدی هم‌نشان می‌دهد که درآمد برای دهک اول ۱۵.۴ و هزینه این دهک ۲۴.۴ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم ۲۸۱.۹ و هزینه ۱۷۳.۴ میلیون تومان است. دراین‌خصوص درآمد دهک دهم حدود ۱۸.۳ برابر بیشتر از دهک اول است.
